Jolanda van Velsen econoom en talentcoach

Het bewustzijnsniveau van succesvolle organisaties

In dit artikel bespreek ik de vier niveaus van bewustzijn die de mate van succes van een organisatie en haar professionals bepaalt. We zien competenties als organisatiebewustzijn en organisatiesensitiviteit al vaak in vacatureteksten en op beoordelingsformulieren staan. Het gaat hierbij om het begrijpen en aanvoelen van de organisatiecultuur, met andere woorden wat zijn de geschreven en ongeschreven regels. Dat dit nog knap lastig is blijkt wel uit het aantal conflicten en de ontevredenheid op de werkvloer. Hoe kunnen we dit verbeteren? 

Bewustzijnsniveau van organisaties

Organisatiebewustzijn kunnen we verbeteren door het bewustzijnsniveau van een organisatie inzichtelijk te maken. Het gevolg hiervan is dat professionals en organisaties beter op elkaar kunnen afstemmen. Dit heeft enerzijds een voordelig effect op de kosten, denk bijvoorbeeld aan werving, opleiding, ziekte en inefficiëntie. Anderzijds draagt dit positief bij aan het werkplezier én de resultaten. Kort samengevat, de mate van succes hangt dus af van het bewustzijnsniveau en dit inzicht geeft organisaties en professionals mogelijkheden tot groei.

De vier niveaus van bewustzijn

In deze paragraaf zal ik de vier bewustzijnsniveaus en de mate van succes toelichten aan de hand van mijn model. Ik begin met het ik-bewustzijnsniveau, wat geen succesvol niveau is. Daarna beschrijf ik het omgeving-, het zelf- en als laatste het samen-bewustzijnsniveau.

Organisatie bewustzijnsniveau

Als eerste het ik-bewustzijnsniveau, hier draait het om de impulsen van één persoon. Het gedrag is heel primair en uit zich in afdwingen, opleggen en eisen óf juist in klagen en zeuren. Je zou hier kunnen spreken van een angst cultuur, wanneer angst als drijfveer en motivator wordt ingezet om gehoorzaamheid af te dwingen.

In het tweede bewustzijnsniveau staat de omgeving, de ander centraal. Het gedrag wat je hier ziet is enerzijds gericht op controleren en competitie en anderzijds op aanpassen, geen kritiek leveren en de harmonie koste wat het kost willen bewaren. De meeste organisaties bevinden zich op dit bewustzijnsniveau. Wanneer mensen zichzelf hier verliezen ‘vluchten’ ze vaak onbewust naar het ik-bewustzijn. Dit uit zich vaak in de vorm van autoritair leiderschap of een burn-out. Deze organisaties hebben te maken met een hoog ziekteverzuim, een hoog verloop en tegenvallende resultaten.

In het derde bewustzijnsniveau handelt iemand vanuit het bewuste zelf, het volwassen brein en het intuïtief weten. Het gedrag komt hier voort uit vertrouwen en durven handelen. Dit niveau zie je wanneer er aan persoonlijke ontwikkeling wordt gedaan. Doordat iemand zichzelf kent en daarmee meer grip op een situatie heeft, is er minder behoefte om te ‘vluchten’ naar het ik-bewustzijnsniveau.

Vanuit het zelf-bewustzijn groei je door naar het vierde niveau, het samen-bewustzijnsniveau. Hierbij draait het om jezelf én de ander. Het gedrag wat je ziet, is gericht op willen bijdragen aan iets gezamenlijks zonder jezelf te verliezen. Dit niveau zie je bij organisaties die een gemeenschappelijk gedragen doel nastreven en waar een veilige basis heerst. Hier wordt écht samengewerkt. Bij deze organisaties zie je efficiëntie, innovatie en een hoge score op medewerkerstevredenheid.

Meer ruimte voor professioneel inzicht en handelen

Mijn naam is Jolanda van Velsen. Ik ben econoom en talentcoach. Ik heb meer dan vijftien jaar ervaring in risicobeheersing en organisatieontwikkeling. Wat me opvalt is dat er vaak beperkt ruimte is voor professioneel inzicht en handelen. Door veel en tegenstrijdige regelgeving, overmatige controleren en competitie op de werkvloer lopen zowel organisaties als professionals het risico hun doelen niet te halen. Herken je dit ook? Wil je net als ik de verschuiving naar een nieuwe economie, een economie vanuit vertrouwen, écht samenwerken en creativiteit versnellen? Laten we dan gaan samenwerken.

Voor professionals bied ik het coaching programma persoonlijk leiderschap. In vijf stappen leer je zelf de leiding over je eigen loopbaan te nemen en je gezien, gehoord en gewaardeerd te voelen.

Organisaties adviseer ik door middel van een Quick-scan over de organisatie inrichting. Dit geeft antwoord op de vraag: “Wat is er nodig om professionals hun talent te laten benutten? Hoe kom je in het samen-bewustzijnsniveau?” 

Samen onderweg naar een nieuwe economie, waarin iedereen zijn of haar talent kan benutten!